Choć pierwsze letnie igrzyska paraolimpijskie odbyły się już w 1960 roku w Rzymie, to potrzeba było jeszcze kilkunastu długich lat, aby sportowcy z niepełnosprawnością mogli zaprezentować się na śniegu. Inauguracja zimowego odpowiednika igrzysk miała miejsce w 1976 roku, a na ich gospodarza wybrane zostało szwedzkie miasto Örnsköldsvik.
[responsivevoice_button voice=”Polish Female” buttontext=”Dla osób niedowidzących: Czytaj ten artykuł”]
Pierwsza edycja zimowych igrzysk paraolimpijskich w oficjalnych dokumentach figuruje pod nazwą zimowych igrzysk olimpijskich dla niepełnosprawnych (z ang. Winter Olympic Games for the Disabled). Prawo startu w tych zawodach przysługiwało osobom po amputacjach oraz z uszkodzeniami narządu wzroku. Örnsköldsvik, niespełna 30-tysięczne miasto usytuowane nad Zatoką Botnicką, w dniach 21-28 lutego 1976 roku przyciągnęło 198 sportowców z 16 krajów, którym o historyczne komplety medali przyszło rywalizować w 28 konkurencjach narciarstwa zjazdowego oraz 25 narciarstwa biegowego. Dyscypliną pokazową były wówczas wyścigi sań. O element egzotyki podczas tych igrzysk zadbał Torifi Kibuuka. Ten pochodzący z Ugandy niewidomy sportowiec uzyskał całkiem przyzwoite wyniki w konkurencjach biegowych: był szesnasty na 10 km oraz dziesiąty na 15 km (grupa A). Największe sukcesy w swojej karierze świętował po przyjęciu norweskiego obywatelstwa. Dla tego kraju właśnie podczas startów w letnich paraigrzyskach w latach 1984-1992 wywalczył pięć srebrnych oraz jeden brązowy krążek.
W gronie przybyłych do Örnsköldsvik ekip znalazła się także siedmioosobowa reprezentacja Polski (w stu procentach męski skład), która na swoje pierwsze paraolimpijskie medale (jak się później okaże, aż trzynaście) zmuszona była poczekać osiem kolejnych lat. W konkurencjach alpejskich najwyżej z biało-czerwonych, na szóstym miejscu w slalomie w stawce siedmiu panów (gr. IV A), sklasyfikowany został Franciszek Tracz. Na wyróżnienie zasługuje postawa Tadeusza Chwiejczaka, który obsadzony szesnastoma zawodnikami bieg na dystansie 10 kilometrów (gr. III) ukończył na wysokiej, szóstej pozycji.
Co najmniej jeden krążek podczas pierwszych zimowych paraigrzysk wywalczyło dziewięć ekip. Najwięcej razy na tak zwanym „pudle”, aż 35-krotnie, stawali w szwedzkim Örnsköldsvik Austriacy. Imponujący dorobek pięciu lokat na najwyższym stopniu podium oraz odpowiednio 16 drugich i 14 trzecich miejsc uplasował tę reprezentację dopiero na szóstej pozycji. Zwycięzcami klasyfikacji medalowej zostali zawodnicy z Republiki Federalnej Niemiec, w których dorobku znalazło się 10 złotych, 12 srebrnych i 6 brązowych krążków. Taką samą ilość złotych łupów zgromadzili na swoim koncie Szwajcarzy, lecz o zajęciu przez nich niższej pozycji w tym zestawieniu przesądziła mniejsza ilość srebrnego kruszcu. Czołową trójkę z 22 lokatami na podium (8-7-7) uzupełnili natomiast Finowie. Na piątym miejscu znaleźli się gospodarze tych igrzysk, którzy triumfowali w sześciu spośród 53 rozegranych konkurencji.
Na pierwszej pozycji w zestawieniu najbardziej utytułowanych zawodników szwedzkich igrzysk uplasowało się aż dziewięcioro miłośników zimowych wrażeń. Każdy z nich do swojego domu powrócił bogatszy o trzy złote krążki. Pięcioro z nich (Eva Lemezova, Irene Moillen, Heinz Moser, Petra Merkott i Annemie Schneider) to przedstawiciele narciarstwa alpejskiego, pozostała czwórka (Teuvo Sahi, Pertti Sankilampi, Morten Langeroed, Brigitta Sund) święciła triumfy w biegach narciarskich. Z dwóch mistrzowskich tytułów oraz jednego srebra cieszyć się mogli z kolei biegający na co dzień na nartach Jarle Johnsen i Bertil Lundmark.
Zimowe igrzyska paraolimpijskie (kliknij na miejscowość, aby przeczytać więcej): Örnsköldsvik 1976, Geilo 1980, Innsbruck 1984, Innsbruck 1988, Albertville 1992, Lillehammer 1994, Nagano 1998, Salt Lake City 2002, Turyn 2006, Vancouver 2010, Soczi 2014.
Polacy w Örnsköldsvik
Wyniki przedstawione poniżej zostały opracowane na podstawie danych zamieszczonych na oficjalnej stronie Międzynarodowego Komitetu Paraolimpijskiego – www.paralympic.org.
